Câu chuyện vĩ nhân Trương Hành – Chuyện kể học đếm sao
Trương Hành là nhà bác học Trung Quốc thời Đông Hán. Quê quán ở Nam Dương, Hà Nam, ông là nhà thiên văn học, toán học, nhà sáng chế, nhà địa lý, người vẽ bản đồ, học sĩ, nhà thơ, chính khách và nhà nghiên cứu văn chương nổi tiếng. Ông sinh năm 78 và mất năm 139 sau Công nguyên và là người đã có công phát minh ra máy đo địa chấn, quả cầu armillary và xe la bàn. Sau đây hãy cùng Theogotvinhan tìm hiểu rõ hơn về Trương Hành thông qua câu chuyện vĩ nhân Trương Hành học đếm sao nhé!
Vào thời Đông Hán, có một đứa trẻ tên là Trương Hành, là một chiếc đuôi nhỏ của bà nội. Mỗi lần bà nội đi đâu thì nhóc tì Trương Hành cũng đi theo, luôn quấn lấy bà kể chuyện.
Vào những đêm mùa hè, bầu trời đầy sao rải rác như vô số hạt ngọc lững lờ giữa bầu trời đêm. Trương Hành ngồi trong sân, ngẩng đầu đếm sao trên trời, một, hai, ba,… cho đến mấy trăm.
Bà nội của cậu cười nói: “Đứa nhỏ ngốc, trên trời có rất nhiều ngôi sao, lấp la lấp lánh, con đến được hết sao?”
Trương Hành đáp: “Bà ơi, cháu có thể đếm được. Các ngôi sao không có chuyển động xung quanh. Bà nhìn kìa ngôi sao này và ngôi sao ở đằng kia luôn nằm rất xa.”
Ông nội bước đến và nói: “Đứa cháu ngoan, con hãy nhìn thật kỹ. Các ngôi sao trên bầu trời thật ra là đang chuyển động đấy, thế nhưng, khoảng cách giữa chúng lại như nhau. Do đó tổ tiên chúng ta đã chia các ngôi sao thành từng nhóm rồi đặt tên cho chúng nữa.”
Ông nội chỉ lên bầu trời phía Bắc: “Nhìn kìa, có bảy ngôi sao nối liền nhau trên bầu trời, nó giống như một cái thìa, gọi là Bắc Đẩu Bội Tinh, và có một ngôi sao rất sáng bên cạnh nó gọi là sao Bắc Cực và chòm sao Bắc Đẩu luôn quay xung quanh sao Bắc Cực.”
Những gì ông nội nói có đúng không? Trương Hành nghĩ đi nghĩ lại, cả đêm không ngủ, mấy lần ngồi dậy cũng đều quan sát các vì sao. Cậu có thể thấy rõ ràng, Bắc Đẩu thật sự quay chậm quanh sao Bắc Đẩu, tại sao Bắc Đẩu lại quay như vậy?
Khi ông trời vừa mới thức dậy, cậu bé Trương Hành liền vội đi hỏi ông nội, ông nói: “Chà, ông cũng không biết nữa. Muốn biết được tại sao lại như vậy thì cháu phải đọc sách và tự tìm câu trả lời thôi.”
Vì vậy kể từ đó cậu bé Trương Hành chăm chỉ nghiên cứu, muốn tìm câu trả lời từ trong những cuốn sách. Ban đêm thì cậu ở trong phòng đọc sách còn đêm đến thì quan sát trăng sao.
Trương Hành dần dần lớn lên và trở thành người thông thạo thiên văn, sau này vào triều làm quan, chuyên nghiên cứu về thiên văn và lịch.
Vào một năm nọ, gần kinh thành xảy ra vài trận động đất đã gây thiệt hại lớn cho người dân. Ông nghĩ, sẽ thật tốt biết bao nếu như có thể phát minh ra một dụng cụ có thể phát hiện hướng của một trận động đất!
Vì vậy, Trương Hành đã ghi lại các hiện tượng động đất trên khắp cả nước, đồng thời điều tra và thử nghiệm một cách cẩn thận. Sau nhiều năm nghiên cứu, ông đã phát minh ra được máy đo địa chấn, một công cụ có thể đo hướng của các trận động đất.
Công tác của địa chấn rất giống cái vò rượu, xung quanh có tám con rồng, đầu rồng hướng về tám hướng, mỗi con rồng ngậm một quả cầu nhỏ bằng đồng, phần miệng một con cóc ngậm một đầu rộng. Mỗi khi động đất xảy ra ở hướng nào thì đầu rồng hướng nấy sẽ há miệng và ngổ quả cầu đồng vào miệng con cóc.
Vào một ngày tháng hai, miệng rồng quay về hướng Tây trên địa chấn đột nhiên mở ra và phun ra một quả cầu đồng. Trương Hành nhanh chóng báo rằng có một trận động đất ở phía Tây và yêu cầu Hoàng đế cử người đến giúp đỡ dân chúng. Nhưng kinh thành không hề bị rung chuyển vào ngày hôm đó và những ngôi làng lân cận thậm chí còn không nghe thấy động đất.
Các quan lại đều cho rằng máy đo địa chấn của Trương Hành là một thứ lừa đảo!
Vài ngày sau đó, một chú ngựa phi nhanh xông vào kinh thành, quân lính báo tin ở Long Tây có trận động đất lớn, cách kinh thành hơn 1000 dặm, không chỉ nhà cửa sụp đổ mà ngay cả núi non cũng sụp lún. Từ đó mọi người mới thực sự tin vào máy địa chấn.
Kể từ đó, Trương Hành đã tiến hành nghiên cứu sâu hơn về thiên văn và đia lý, chế tạo máy móc và phát minh ra các công cụ tuyệt vời như quả cầu chạy bằng máy chạy bộ và xe la bàn,… Trương Hành cả đời ông không hề tham lam tiền bạc, của cải mà chỉ yêu thích nghiên cứu khoa học đồng thời có nhiều đóng góp lớn cho sự phát triển của thiên văn học, công nghệ cơ khí và địa chấn học Trung Quốc. Cũng vì vậy mà sau này người ta đã đặt tên cho tiểu hành tinh 1802 trong hệ mặt trời là Trương Hành Tinh.
Bài học rút ra qua câu chuyện Câu chuyện vĩ nhân Trương Hành – Chuyện kể học đếm sao:
Cuộc sống quanh ta có muôn vàn điều kì bí và thú vị, do đó để có thể giải đáp được những hiện tượng kì diệu tuyệt vời đó thì đòi hỏi chúng ta phải kiên trì nghiên cứu, nỗ lực đọc sách cùng với học quan sát kỹ lưỡng thì bạn sẽ tự tìm được câu trả lời cho mình. Qua câu chuyện về vĩ nhân Trương Hành cùng chuyện học đếm sao mới thấy được chỉ có con đường học tập nghiêm túc cùng một tinh thần ham học hỏi thì chúng ta trở thành người có ích cho đất nước, cho xã hội.
Hãy nhấn theo dõi kênh Theogotvinhan.com để cùng bé đọc thêm nhiều câu chuyện hay thú vị từ các bậc vĩ nhân nhé.
